مرکز جامع سرطان​​​​​​​

درمان هدفمند نوعی درمان سرطان است که از داروهایی استفاده می کند که برای "هدف قرار دادن" سلول های سرطانی بدون تأثیر بر سلول های طبیعی طراحی شده اند.
سلول های سرطانی معمولاً تغییراتی در ژن های خود دارند که آنها را از سلول های طبیعی متفاوت می کند. ژن ها بخشی از DNA سلول هستند که به سلول می گویند کارهای خاصی را انجام دهد. وقتی سلولی تغییرات ژنی خاصی داشته باشد، مانند یک سلول طبیعی رفتار نمی کند. به عنوان مثال، تغییرات ژنی در سلول های سرطانی ممکن است به سلول اجازه رشد و تقسیم بسیار سریع را بدهد. این نوع تغییرات چیزی است که آن را به یک سلول سرطانی تبدیل می کند.
انواع مختلفی از سرطان وجود دارد و همه سلول های سرطانی یکسان نیستند. به عنوان مثال، سلول های سرطان روده بزرگ و سرطان سینه تغییرات ژنی متفاوتی دارند که به رشد و یا گسترش آنها کمک می کند. حتی در میان افراد مختلف مبتلا به یک نوع سرطان (مانند سرطان روده بزرگ)، سلول‌های سرطانی می‌توانند تغییرات ژنی متفاوتی داشته باشند، که باعث می‌شود نوع خاص سرطان روده بزرگ یک فرد با فرد دیگر متفاوت باشد.
محققان همچنین دریافته‌اند که محیطی که سرطان‌های مختلف در آن ایجاد می شود و رشد می‌کنند همیشه یکسان نیست. به عنوان مثال، برخی از سرطان‌ها دارای انواع خاصی از پروتئین‌ها یا آنزیم‌ها هستند که پیام‌های خاصی را به سلول سرطانی می‌فرستند تا رشد کند و خود را تکثیر کند.
دانستن این جزئیات منجر به توسعه داروهایی شده است که می توانند این پروتئین ها یا آنزیم ها را مورد "هدف" قرار دهند و پیام های ارسالی را مسدود کنند. داروهای هدفمند می‌توانند سیگنال‌هایی را که باعث رشد سلول‌های سرطانی می‌شوند، مسدود یا خاموش کنند، یا به سلول‌های سرطانی سیگنال دهند که خودشان را از بین ببرند.
درمان هدفمند نوع مهمی از درمان سرطان است و محققان با یادگیری بیشتر در مورد تغییرات خاص در سلول های سرطانی، داروهای هدفمندتری را توسعه خواهند داد. اما تاکنون، تنها چند نوع سرطان به طور معمول با استفاده از این داروها درمان می شوند. اکثر افرادی که تحت درمان هدفمند قرار می گیرند به جراحی، شیمی درمانی، پرتودرمانی یا هورمون درمانی نیز نیاز دارند.

درمان های هدفمند

درمان هدفمند چه تفاوتی با شیمی درمانی دارد؟

داروهای درمان هدفمند، مانند سایر داروهایی که برای درمان سرطان استفاده می شوند، از نظر فنی شیمی درمانی محسوب می شوند. اما داروهای درمانی هدفمند مانند داروهای شیمی درمانی سنتی  (شیمی درمانی سمی) عمل نمی کنند. داروهای هدفمند برخی از تغییراتی را که سلول‌های سرطانی را از سلول‌های طبیعی متفاوت می‌کنند، مورد هدف قرار می دهند. این باعث می شود که آنها به دو روش کلیدی متفاوت از شیمی درمانی عمل کنند:

• این داروها به دلیل عملکرد هدفمند خود بر روی سلول های سرطانی اثر می گذارند و بیشتر سلول های سالم و طبیعی را به حال خود رها می کنند. شیمی درمانی سنتی برای اکثر سلول ها سمی است، به این معنی که می تواند علاوه بر آسیب رساندن و کشتن سلول های سرطانی، به سلول های سالم نیز آسیب برساند.

• داروهای هدفمند اغلب با مانع شدن سلول‌های سرطانی از تکثیر عمل می‌کنند. این بدان معنی است که آنها می توانند به جلوگیری از تقسیم سلول سرطانی و ساخت سلول های سرطانی جدید کمک کنند. با این حال شیمی درمانی سنتی سلول های سرطانی را که قبلاً ساخته شده اند از بین می برد.

نحوه عملکرد:

درمان های هدفمند برای یافتن و حمله به نواحی یا مواد خاصی در سلول‌های سرطانی ساخته می‌شوند، یا می‌توانند انواع خاصی از پیام‌های ارسال شده در داخل سلول سرطانی را که به رشد آن می‌گویند، شناسایی و مسدود کنند. برخی از مواد موجود در سلول های سرطانی که به "هدف" درمان های هدفمند تبدیل می شوند عبارتند از:

• مقدار بیش از حد یک پروتئین خاص روی یک سلول سرطانی

• پروتئینی روی یک سلول سرطانی که روی سلول های طبیعی نیست

• پروتئینی که به نوعی روی یک سلول سرطانی جهش یافته (تغییر یافته).

• ژن (DNA) تغییراتی که در یک سلول طبیعی وجود ندارد.

عمل داروهای هدفمند می تواند در موارد زیر موثر باشد:

• سیگنال‌های شیمیایی را که به سلول سرطانی رشد و تقسیم می‌کنند مسدود یا خاموش کنید

• پروتئین های درون سلول های سرطانی را تغییر دهید تا سلول ها بمیرند

• ساخت رگ های خونی جدید برای تغذیه سلول های سرطانی را متوقف کنید

• سیستم ایمنی خود را برای از بین بردن سلول های سرطانی تحریک کنید

• سموم را به سلول های سرطانی ببرید تا آنها را بکشد، اما نه سلول های طبیعی

اثر داروها می تواند بر محل کار این داروها و عوارض جانبی آنها تأثیر بگذارد.
توجه به این نکته مهم است که برخی از داروهای درمان هدفمند، به عنوان مثال، آنتی بادی های مونوکلونال، به بیش از یک روش برای کنترل سلول های سرطانی عمل می کنند و همچنین ممکن است ایمونوتراپی در نظر گرفته شوند زیرا سیستم ایمنی را تقویت می کنند.

انواع درمان هدفمند: 

انواع مختلفی از درمان های هدفمند وجود دارد، از جمله:

• مهارکننده‌های رگ‌زایی: این دسته مانع از تشکیل رگ‌های خونی جدید می‌شوند که سلول‌های سرطانی را تغذیه می‌کنند. مثال: بواسیزوماب (در انواع مختلف سرطان)

• آنتی‌بادی‌های مونوکلونال: پادتن هایی هستند که به مولکول خاصی در سلول های سرطانی متصل می شود. مثال‌ها: آلمتوزوماب (سرطان خون)، تراستوزوماب (سرطان پستان)، ستوکسیماب (سرطان‌های کولورکتال، ریه، سر و گردن). توجه: برخی از آنتی‌بادی‌های مونوکلونال به عنوان درمان هدفمند شناخته می‌شوند، زیرا هدف خاصی روی سلول سرطانی دارند که هدف آنها یافتن، اتصال و حمله به آن است. اما سایر آنتی‌بادی‌های مونوکلونال مانند ایمونوتراپی عمل می‌کنند، زیرا باعث می‌شوند سیستم ایمنی بهتر پاسخ دهد تا به بدن اجازه دهد سلول‌های سرطانی را به طور مؤثرتری پیدا کند و به آنها حمله کند.

• مهر کننده های پروتئوزوم: اینها عملکرد طبیعی سلول را مختل می کنند و سلول های سرطانی می میرند. مثال: بورتزومیب (مالتیپل میلوم)

• مهارکننده‌های انتقال سیگنال: این‌ها سیگنال‌های سلولی را مختل می‌کنند به طوری که عملکرد سلول سرطانی را تغییر می‌دهند. مثال: ایماتینیب (سرطان خون)

منبع : American Cancer Society