مرکز جامع سرطان​​​​​​​

سرطان مجرای صفراوی که کلانژیوکارسینوما نیز نامیده می‌شود، زمانی است که سلول‌های غیرعادی خارج از کنترل در داخل مجاری صفراوی رشد می‌کنند. مجاری صفراوی لوله های نازکی به طول حدود ۱ تا ۱/۲ سانتی متر هستند که مایعی به نام صفرا را از کبد به کیسه صفرا و روده کوچک منتقل می کنند. صفرا به هضم چربی موجود در غذایی که می خورید کمک می کند.

انواع سرطان مجرای صفراوی:

• خارج کبدی: این نوع بیشتر اتفاق می افتد و قابل درمان است. سرطان ممکن است در یکی از دو ناحیه تشکیل شود.

  • ناحیه هیلوم، جایی که مجاری صفراوی چپ و راست به هم می رسند و مجرای مشترک کبدی را تشکیل می دهند. 

  • ناحیه دیستال، جایی که مجرای صفراوی مشترک از پانکراس عبور می کند.

• داخل کبدی: این نوع ۵ تا ۱۰ درصد موارد را تشکیل می دهد.

​سرطان مجاری صفراوی

عوامل خطر سرطان مجاری صفراوی:

متخصصان مطمئن نیستند که چه عاملی باعث سرطان مجرای صفراوی می شود. تحقیقات نشان می‌دهد که موارد خاصی می‌توانند شانس ابتلا به آن را افزایش دهند، از جمله التهاب طولانی‌مدت ناشی از شرایطی از جمله:

• بیماری کلانژیت اسکلروزان اولیه (PSC)

• سنگ صفراوی

• کیست کلدوک: بیماری مادرزادی که با تشکیل کیست صفراوی همراه است.

• عفونت فلوک کبد: این در ایران نادر است اما در کشورهای آسیای شرقی شایع تر است. زمانی اتفاق می‌افتد که مردم ماهی خام یا بد پخته شده را می‌خورند که به کرم‌های انگلی کوچکی به نام فلوک کبد آلوده است. آنها می توانند در مجاری صفراوی زندگی کنند و باعث سرطان شوند.

• رفلاکس صفراوی: هنگامی که شیره های گوارشی از لوزالمعده به مجاری صفراوی برمی گردند و نمی توانند به درستی تخلیه شوند.

• مصرف الکل می تواند به کبد آسیب برساند و باعث ایجاد بافت زخمی شود و خطر ابتلا به سرطان مجرای صفراوی را افزایش دهد.

• بیماری التهابی روده (از جمله بیماری کرون و کولیت اولسروز)

• چاقی

• دیابت

• هپاتیت ویروسی

علائم سرطان مجاری صفراوی:

علائم سرطان مجرای صفراوی عبارتند از:

• زردی پوست یا چشم (یرقان )

• درد در شکم یا پهلوها

• ناراحتی معده و استفراغ

• تب

• از دست دادن اشتها یا کاهش وزن

• ضعف

• خارش

• مدفوع روشن

• ادرار تیره

 تشخیص سرطان مجاری صفراوی: 

پزشک شما با یک معاینه فیزیکی شروع می کند. وی در مورد سلامت عمومی، سابقه خانوادگی سرطان و بیماری کبد ، سبک زندگی و عادات شما از جمله نوشیدن الکل و سیگار می پرسد. وی شکم شما را از نظر توده، درد و یا تجمع مایع بررسی می کند.
آزمایش‌های خاصی می‌تواند سرطان مجرای صفراوی را مطرح کند، از جمله:

• آزمایش خون: شامل عوامل نشان دهنده کارکرد درست کبد، آنزیم های کبدی و صفراوی و همچنین میزان بیلی روبین خون است. 

• سونوگرافی شکم: این آزمایش تصویربرداری به پزشک کمک می کند تا تومورها را جستجو کند.

• سی تی اسکن یا  ام آر آی: این دو روش تصاویر دقیق تری از از داخل بدن شما ایجاد می کند.

• آندوسکوپی: در این روش پزشک به بررسی مری، معده و بخش ابتدایی روده کوچک می پردازد.

• کلانژیوسکوپی: این روش به بررسی مشکلات مجاری صفراوی کمک می کند. در ERCP (کلانژیوپانکراتوگرافی به کمک آندوسکوپی)، پزشک از آندوسکوپ برای تزریق رنگ به مجاری صفراوی استفاده می کند. آنها سپس برای جستجوی تومورها از اشعه ایکس عکس می گیرند.

• کلانژیوپانکراتوگرافی رزونانس مغناطیسی (MRCP): در این روش از دستگاه MRI برای تهیه تصاویر مجاری صفراوی استفاده می شود.

• کلانژیوگرافی کبدی از راه پوست (PTC): پزشک یک سوزن را از طریق پوست وارد مجرای صفراوی در کبدمی کند. سپس ماده حاجب را تزریق می کند و از آن ناحیه عکسبرداری با اشعه ایکس صورت می گیرد.

• لاپاراسکوپی: این دوش پس از بیهوشی انجام می شود. سپس پزشک جراح برش کوچکی در شکم ایجاد می کند. وی یک لوله نازک با یک نور و یک دوربین فیلمبرداری را وارد می کنند تا مجرای صفراوی، کیسه صفرا، کبد و سایر اندام ها و بافت ها را بخوبی مشاهده کند.

• بیوپسی: پزشک نمونه ای از سلول ها یا بافت مجرای صفراوی می گیرد و پزشک پاتولوژیست آنها را زیر میکروسکوپ بررسی می کند. آنها ممکن است این کار را در طی لاپاراسکوپی انجام دهند.

درمان سرطان مجاری صفراوی:
 
ممکن است یک یا چند مورد از این درمان ها برای بیمار مبتلا بکار رود:

• تخلیه صفرا: اگر مجرای صفراوی مسدود شده باشد، پزشک ممکن است عمل بای پس انجام دهد، آن را قطع کرده و دوباره آن را در طرف دیگر انسداد وصل کند. آنها همچنین می توانند لوله ای به نام استنت را در مجرا قرار دهند تا جریان صفرا برقرار شود.

• عمل جراحی: بسته به گسترش سرطان، پزشک ممکن است قسمتی یا تمام مجرای صفراوی، غدد لنفاوی ، کبد، پانکراس یا روده کوچک را طی جراحی بردارد.

• پرتودرمانی: این کار از اشعه ها یا ذرات پر انرژی برای کشتن سلول های سرطانی استفاده می کند. پزشک ممکن است قبل از جراحی از آن برای کوچک کردن تومور استفاده کند. پس از جراحی، می تواند سلول های سرطانی باقی مانده را از بین ببرد. اگر پزشک جراح نتواند سرطان را بطور کامل خارج کند، پرتودرمانی می تواند به کنترل آن کمک کند.

• شیمی درمانی: پزشکان اغلب از داروها برای کشتن سلول های سرطانی قبل یا بعد از جراحی استفاده می کنند.

منبع: WebMD