مرکز جامع سرطان​​​​​​​

کبد به طور مداوم خونی را که در بدن گردش می کند تصفیه می کند و مواد مغذی و داروهای جذب شده از دستگاه گوارش را به مواد شیمیایی آماده برای استفاده تبدیل می کند. کبد بسیاری از وظایف مهم دیگر مانند حذف سموم و سایر مواد زائد شیمیایی از خون و آماده سازی آنها برای دفع را انجام می دهد. از آنجایی که تمام خون در بدن باید از آن عبور کند، کبد به طور غیرعادی در دسترس سلول های سرطانی است که در جریان خون حرکت می کنند. 
​​​​​​​سرطان کبد به دو نوع اوّلیه (منشا سلول های داخل بافت کبد) و ثانویه (گشترش سلول های سرطانی خارج کبد) تقسیم می شود. بیشتر موارد سرطان کبد ثانویه یا متاستاتیک است، به این معنی که در جای دیگری از بدن شروع شده است. میزان بالای سرطان اولیه عمدتاً به دلیل شیوع هپاتیت است که توسط ویروس های مسری ایجاد می شود که فرد را مستعد ابتلا به سرطان کبد می کند. 
از آنجایی که کبد از چندین نوع مختلف سلول تشکیل شده است، انواع مختلفی از تومورها می توانند در آنجا تشکیل شوند. برخی از آنها خوش خیم (غیر سرطانی) و برخی سرطانی هستند و می توانند به سایر قسمت های بدن گسترش یابند (متاستاز). این تومورها علل مختلفی دارند و درمان متفاوتی دارند. 
​​​​​​​
تومورهای خوش خیم رایج کبد عبارتند از:

• همانژیوم

• آدنوم کبدی

• هیپرپلازی ندولار کانونی

• کیست ها

• لیپوم

• فیبروم

• لیومیوم

هیچ یک از این تومورها مانند سرطان کبد درمان نمی شوند. در صورت ایجاد درد یا خونریزی تنها ممکن است نیاز به جراحی داشته باشند.

انواع سرطان های کبد عبارتند از:

• کارسینوم هپاتوسلولار: سرطان سلول های کبد

• کلانژیوکارسینوما: سرطان مجرای صفراوی
  ​​​​​​​

​سرطان کبد

عوامل خطر سرطان کبد:

سرطان کبد در کبدهای آسیب دیده به دلیل نقص مادرزادی، سوء مصرف الکل یا عفونت مزمن با بیماری هایی مانند هپاتیت B و C، هموکروماتوز (یک بیماری ارثی مرتبط با ذخیره بیش از حد آهن در کبد) و سیروز رخ می دهد . بیش از نیمی از افراد مبتلا به سرطان اولیه کبد مبتلا به سیروز هستند. هپاتیت B و C و هموکروماتوز می تواند باعث آسیب دائمی و نارسایی کبد شود. سرطان کبد همچنین ممکن است با چاقی و بیماری کبد چرب مرتبط باشد .

مواد سرطان‌زای مختلفی با سرطان اولیه کبد مرتبط هستند، از جمله علف‌کش‌ها و مواد شیمیایی خاص مانند وینیل کلرید و آرسنیک. سیگار کشیدن، به خصوص اگر از الکل نیز سوء استفاده می شود، خطر را افزایش می دهد. آفلاتوکسین ها، مواد سرطان زا ساخته شده توسط یک نوع کپک گیاهی نیز موثر هستند. آفلاتوکسین ها می توانند گندم، بادام زمینی، برنج، ذرت و سویا را آلوده کنند. علل دیگر عبارتند از هورمون های آندروژن و استروژن.
سایر عوامل خطر سرطان کبد ممکن است شامل موارد زیر باشد:

جنسیت: مردان بیشتر از زنان در معرض ابتلا به سرطان کبد هستند.
وزن: چاقی می تواند خطر ابتلا به سرطان کبد را افزایش دهد .
استفاده از استروئید آنابولیک: هورمون‌های مردانه که توسط ورزشکاران برای افزایش عضله مورد سوء استفاده قرار می‌گیرند، می‌توانند خطر ابتلا به سرطان کبد را با استفاده طولانی‌مدت افزایش دهند.
سابقه دیابت: مطالعات ارتباط بین دیابت و سرطان کبد را نشان داده اند. این احتمالاً به دلیل ارتباط بین دیابت و بیماری کبد چرب است.
بیماری های متابولیک ارثی: نشان داده شده است که بیماری هایی که متابولیسم طبیعی بدن را مختل می کنند، خطر ابتلا به سرطان کبد را افزایش می دهند.
بیماری های نادر: مطالعات ارتباطی بین سرطان کبد و برخی بیماری‌های نادر مانند کمبود آلفا-1-آنتی تریپسین ، تیروزینمی و بیماری ویلسون پیدا کرده‌اند.

پیشگیری از سرطان کبد:

دوری و یا ترک عوامل خطری که در بخش قبل اشاره شد می تواند نقش بسزایی در پیشگیری از سرطان کبد داشته باشد. 

علائم سرطان کبد: 

​​​​​​​​​​​سرطان کبد معمولاً علائم اولیه ندارد یا ممکن است علائم مبهمی مانند خستگی، تب، لرز و تعریق شبانه داشته باشد. همچنین، دیگر علائم ممکن است شامل موارد زیر باشد:

• درد، تورم یا حساسیت در قسمت بالای سمت راست شکم

• کاهش وزن

• از دست دادن اشتها

• زردی: زرد شدن پوست و سفیدی چشم

• خارش در تمام بدن

• پاهای متورم

• در مرحله پیشرفته، علائم ممکن است شامل تب، تهوع ، استفراغ ، خستگی ، ضعف عمومی، سردرگمی ذهنی، از دست دادن میل جنسی ، درد در سمت چپ شکم به دلیل بزرگ شدن طحال ، و ایجاد ضایعات پوستی شبیه به عنکبوت باشد. 

 تشخیص سرطان کبد: 

​​​​​​​غربالگری برای تشخیص زودهنگام سرطان اولیه کبد به طور معمول انجام نمی شود، اما ممکن است برای افراد در معرض خطر ابتلا به این بیماری در نظر گرفته شود. با این حال، مطالعات مشخص نکرده اند که آیا غربالگری برای افرادی که در معرض خطر نیستند مفید است یا خیر. برای تشخیص سرطان کبد، پزشک باید سایر علل اختلال عملکرد کبد را رد کند .
بیماران در معرض خطر شامل بیمارانی مبتلا به هموکروماتوز، هپاتیت مزمن و یا افراد الکلی هستند.
آزمایشات لازم عبارتند از:
آزمایش‌های خونی که نشانگرهای تومور را اندازه‌گیری می‌کنند. سطح این مواد در خون اگر کسی سرطان خاصی داشته باشد افزایش می‌یابد و می‌تواند به تشخیص کمک کند. سرطان های کبد ماده ای به نام آلفا فتوپروتئین (AFP) ترشح می کنند که به طور معمول در جنین وجود دارد اما در بدو تولد از بین می رود. افزایش AFP در بزرگسالان ممکن است نشان دهنده سرطان کبد باشد زیرا در 70 درصد سرطان های کبد ایجاد می شود. سطوح بالای آهن نیز ممکن است نشانگر تومور باشد.
تصویربرداری با سونوگرافی اولین آزمایش تشخیصی است زیرا می تواند تومورهایی به اندازه یک سانتی متر را تشخیص دهد. برای تشخیص و مرحله بندی این تومورها از سی تی اسکن با وضوح بالا و اسکن MRI با ماده حاجب استفاده می شود.
بیوپسی کبد تومور خوش خیم را از بدخیم تشخیص می دهد. با این حال، بسته به نتایج سایر آزمایش‌ها، ممکن است برای تشخیص سرطان نیازی به بیوپسی نباشد .
لاپاراسکوپی با استفاده از ابزارها و دوربین ها از طریق برش های کوچک، برای تشخیص تومورهای کوچک، تعیین وسعت سیروز ، یا گرفتن بیوپسی و تایید آزمایش های قبلی و موارد دیگر مفید است.​​​​​​​

درمان سرطان کبد:
​​​​​​​
بیماران مبتلا به تومورهای در مراحل اولیه که می توانند با جراحی برداشته شوند، بهترین شانس بقای طولانی مدت را دارند. متأسفانه، اکثر سرطان‌های کبد در زمان تشخیص غیرقابل عمل هستند، یا به این دلیل که سرطان بسیار پیشرفته است یا کبد آنقدر بیمار است که اجازه جراحی را نمی‌دهد. در برخی بیماران، شیمی درمانی مستقیماً در کبد (کمو‌آمبولیزاسیون) انجام می‌شود تا تومورها را به اندازه‌ای کاهش دهد که ممکن است جراحی را ممکن کند. این ممکن است بدون شیمی درمانی نیز در برخی موارد، با استفاده از اتانول انجام شود . بیماران در حال بهبودی باید از نظر عود احتمالی به دقت تحت نظر باشند. در موارد پیشرفته همچنین شیمی درمانی، درمان های هدفمند و ایمونوتراپی می تواند موثر باشد. 

​​​​​​​

منبع : WebMD